Twierdza Modlin to niezwykłe miejsce – jeden z największych i najlepiej zachowanych zespołów fortecznych w Polsce, z najdłuższym w Europie i drugim pod tym względem na świecie budynkiem – koszarami obronnymi o długości ponad 2 kilometrów! Ten budynek mógłby pomieścić nawet 100 tysięcy ludzi! Ale nie tylko wśród fortyfikacji gigantyczna budowla wojskowa z centrum Mazowsza jest prawdziwą gwiazdą. Pokochali ją także filmowcy.
NATURALNA FORTECA
Fantastyczne warunki obronne u zbiegu trzech rzek – Wisły, Narwi i Wkry – wykreowała natura, a kropkę nad i postawili ludzie. Wbrew legendzie Napoleon Bonaparte nie był pierwszym, który dostrzegł walory tego terenu. Wcześniej zgromadzili się we wsi Modlin koło Zakroczymia Polacy z pospolitego ruszenia w czasie szwedzkiego potopu. Szwedzi bez trudu poradzili sobie z polskimi oddziałami, a na cyplu zwanym dziś Wyspą Szwedzką wybudowali pierwsze fortyfikacje. To było w połowie wieku XVII, w XVIII stacjonowały tu przez pewien czas wojska saskie, a w 1806 Napoleon, patrząc na mapę, podobno w Poznaniu zdecydował, że w Modlinie powstanie twierdza.
NIEZDOBYTA TWIERDZA
Forteca była wielokrotnie rozbudowywana i zawiera elementy fortyfikacji francuskich, rosyjskich oraz polskich. Ostatnią modernizację przed wybuchem I wojny światowej przeprowadzili Rosjanie. Powstało wtedy 10 betonowych fortów z żelbetowymi osłonami i stalowymi wieżyczkami pancernymi, tworzących drugi pierścień fortów w promieniu od 5 do 10 km od cytadeli.
Polacy, na osobisty rozkaz Piłsudskiego, dołożyli do istniejących umocnień sześć schronów bojowych oraz rowy przeciwpancerne i umocnienia polowe. Tak powstały fortyfikacje, które nigdy przez żadne wojska nie zostały zdobyte. Jeśli były zajmowane przez armię przeciwnika, to tylko w wyniku kapitulacji obrońców.
GWIAZDA FILMOWA
Urokliwe krajobrazy, fascynująca legenda założycielska, niesamowite, unikalne budynki i konstrukcje obronne oraz interesujące, różnorodne wnętrza przyciągnęły na przestrzeni lat najwybitniejszych reżyserów. To tutaj nagrywano sceny takich filmów i seriali jak „CD Dezerterzy”, „Wesele”, „Pułkownik Kwiatkowski”, „1920. Bitwa Warszawska” czy „Czas honoru”.
Jednym z najbardziej malowniczych budynków, ukochanym przez filmowców, jest Spichlerz. Zagrał zamek Horeszków w „Panu Tadeuszu” Wajdy, pojawił się w „Jarosławie Dąbrowskim” oraz w „Złotej kaczce” i japońskiej dystopii cyberpunkowej „Avalon” z Małgorzatą Foremniak w roli głównej. Znalazł się też na planie sensacyjnego filmu „Cudzoziemiec” ze Stevenem Seagalem.
BIAŁA NIEDŹWIEDZICA NA SŁUŻBIE
Wielką legendą twierdzy jest Baśka Murmańska – biała niedźwiedzica urodzona pod „ciemną gwiazdą polarną”. Jeden z polskich żołnierzy kupił ją w 1919 r. na targu w Archangielsku. Baśka rozpoczęła swoją wojskową karierę od karczemnej awantury z psem głównego dowódcy wojsk sprzymierzonych i została „wcielona” polskiego batalionu zwanego Baonem Murmańskim jako „córa regimentu”.
I rzeczywiście – zaczęła zachowywać się jak żołnierz. Wraz z polskim oddziałem przepłynęła parowcem do Gdańska, a stamtąd do twierdzy Modlin. Brała udział w defiladzie na placu Saskim w Warszawie i salutowała samemu marszałkowi Piłsudskiemu. Dziś jej wizerunek jest maskotką twierdzy i pomaga w prezentowaniu historii tego niezwykłego miejsca najmłodszym turystom.
POZNAWANIE TWIERDZY NOCĄ
Baśka Murmańska nie jest jedyną legendą twierdzy Modlin. Inne, jak pułkowe złoto ukryte gdzieś na terenie fortyfikacji czy istnienie tunelu łączącego Modlin z Warszawą można poznać w trakcie akcji Odkryj Twierdzę Modlin Nocą. Noc to idealna pora na odkrywanie tajemnic i właśnie taka forma zwiedzania cieszy się wśród gości tego niesamowitego miejsca coraz większym zainteresowaniem.
Zdjęcie: Archiwum MROT>
